Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu | Dyrektor Naczelny: Danuta Marosz | Dyrektor Artystyczny: Sebastian Majewski
koprodukcja
Teatru Łaźnia Nowa w Krakowie Dyrektor Naczelny i Artystyczny: Bartosz Szydłowski
Sylwia Chutnik ALEKSANDRA. RZECZ O PIŁSUDSKIM
reżyseria i współpraca scenograficzna: Marcin Liber
tekst ustępów i dramaturgia: strzelec młodszy
scenografia i kostiumy: Grupa Mixer
opracowanie muzyczne: Małgorzata Sarbak
konsultacja choreograficzna: Iwona Pasińska
premiera: 17 listopada 2011
obsada: Rozalia Mierzicka, Mirosława Żak, Angelika Cegielska, Rafał Kosowski, Ryszard Węgrzyn, Piotr Tokarz, Filip Perkowski
Opowieść koncentruje się na drugiej małżonce marszałka Józefa Piłsudskiego, Aleksandrze z domu Szczerbińskiej. Ukazuje ją nie tylko jako żonę najważniejszego polityka Dwudziestolecia Międzywojennego, ale i kobietę o rewolucyjnej przeszłości, która w swoich działaniach nie stroniła od przemocy. Po ślubie nadal angażowała się w działania społeczne i polityczne. Znana była jako orędowniczka udziału kobiet w wojsku oraz zdobycia przez nich praw wyborczych.
Pierwsze sceny ukazują wir rewolucyjnych zdarzeń, w które zaangażowana była Aleksandra. Przechowywanie materiałów wybuchowych, zamachy i ćwiczenia w strzelaniu. Do tego zjazdy, dyskusje, w których brał udział Józef, wtedy jeszcze związany z pierwszą żoną, ale podkochujący się w Aleksandrze, która tymczasem zajęta była działaniem politycznym. W jej zachowaniu odzwierciedla się mit Polki jako Niepodległości – symbolika opiera się o książkę Marii Janion „Kobiety i duch inności”. Pełno w niej odniesień do mitu Polki jako heroicznej bohaterki z rozwianym włosem w stylu Emilii Plater. Obraz Aleksandry jest nieco wykrzywiony – w tle gra wyrafinowana muzyka klawesynowa, ale w tekście dużo jest mowy potocznej pomieszanej ze wzniosłymi ideami. Z jednej strony ironiczny portret „rebel girl”, z drugiej odwieczne pytanie o używanie przemocy i mit przewrotu, który tak bardzo lubi każdy Polak. Powstanie, bunt, zsyłka i wojna. Co z tego może być przechwycone przez kobietę walczącą o zmiany, ale również o swoje życie? Co tak naprawdę chce się zmienić wysadzając tory pod pociągiem?
Przez cały czas ważna jest również figura Marszałka Piłsudskiego pojawiającego się początkowo jako Superman, aby powoli zamieniać się w Legendarnego Wąsacza. Z całym „legendarnym” bagażem – atrybutem polskości: kasztanka, szabelka, medale. Z tego punktu rodzi się historia ról kobiet, ich miejsca w historii, kulturze i ich miejsca przy mężczyznach, mężach, zarówno w perspektywie historycznej jak również indywidualnej.
Spektakl został zaplanowany jako współczesny melodramat, odwołujący się do tradycji gatunku, jak również wykorzystujący narzędzie współczesnego języka teatralnego, co powinno przyczynić się do emancypacji tego gatunku.
czas trwania spektaklu: 80 minut bez przerwy
data i miejsce prezentacji: 20 listopada (wtorek), g. 19.00, Scena YMCA, ul. Żeromskiego 26
foto Bartłomiej Sowa
